Prof. Dr. YAVUZ’A GÖRE TEDBİR DURUMUNDA AVRUPA İKİNCİSİYİZ WHO VERİLERİNE GÖRE AŞI İSTİKRARSIZLIĞI KALDIRILMALIDIR
Türkiye Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Şubat 2023 sonu itibarıyla vaka sayısı ilk sırada yer alırken Tacikistan ilk sırada yer alıyor. prof. Dr. Yavuz, 2013 yılında Türkiye’de kızamık salgını vardı. O zamanlar Avrupa’dan gelmişti; (aşı karşıtlığı vardı, orada kararsızlık vardı) Biz gerçekten çocukluk aşılama konusunda yetkin durumdayız. “Avrupa’da kızamık vaka şampiyonasında olacağımızı asla düşünmezdim” dedi. prof. Dr. .
Türkiye, çocukluk çağı aşılarında yüzde 98’lik oranla Avrupa’da uzun süredir ilk üçte yer alıyor. Ancak artan aşı kazaları ve aşı kararsızlığı, Kovid pandemisi ile birlikte aşı aksiliklerinin vatandaşlar üzerinde çok daha etkili olması ve sistemsiz göçle birlikte eksik aşılanan çocuk sayısının artması nedeniyle kızamıkla karşı karşıyayız. yıllar sonra tekrar salgınlar. Türk Klinik Mikrobiyoloji ve Enfeksiyon Derneği (KLİMİK) Lideri Prof. Şubat ayının sonunda. prof. Yavuz, aşı konusunda kararsız kalanların çocukluk aşılarını anlayabilecekleri bir dilden yoğun kampanyalarla bir an önce yaptırmaları gerektiğini kaydetti. prof. Dr.
ESKİ FRANSA ŞAMPİYON OLDU, AŞININ GÖRÜNMEZLİĞİNİ UYGUN TAKİP ETTİLER
prof. Yavuz, Ocak ayındaki kızamık vaka sayısı bir önceki yıldaki (2022) toplam vaka sayısını geçti. Şubat ayı sonu itibariyle DSÖ’ye bildirilen verilerden takip edebildiğimiz kadarıyla kızamık vaka sayılarındaki artış trendine baktığımızda Türkiye’de halen önemli bir kızamık salgını olduğunu söyleyebiliriz. DSÖ Avrupa Bölgesi rakamlarına göre ikinci sıradayız. Tacikistan ilk sırada. DSÖ Avrupa bölgesinde, Tacikistan, Türkiye, Rusya ve Polonya, Avrupa’da en yüksek insidans bildirilen ülkelerdir. Daha önce, Fransa çok daha yüksek rakamlar bildirdi. Yani şu anki duruma baktığımız zaman aşı tereddütünü doğru bir şekilde hallettiler. Örneğin 2013 yılında Türkiye’de kızamık salgını varken o dönemde vakalar Avrupa’dan gelmişti. Aşılama konusunda gerçekten iyiyiz. Açıkçası kızamık konusunda Avrupa’da şampiyon olabileceğimiz hiç aklıma gelmezdi’ dedi.
BÜYÜK BİR AŞI TAKVİMİMİZ VAR VE ÜCRETSİZ
Türkiye’deki bu durumun aşıları eksik olan bir grup ile aşı konusunda tereddütlü olan diğer kesimden kaynaklandığına dikkat çeken Prof. ki bu tür sorunlarla karşılaşacağız. Türkiye’nin çocukluk aşılama programı aslında çok düzgün. Kızamık, kızamıkçık, kabakulak (MMP) aşıları zaten çocukluk aşılama takvimimizde yer alıyor. Üstelik ücretsiz yapılıyor olması büyük bir avantaj. Aslında halk sağlığına çok önem veren bir ülkeyiz. Biz bu geleneği aşılamakta büyük başarılar elde etmiş bir toplumuz. Özellikle Covid sonrası insanların yaşadığı aşı tereddütünü ortadan kaldıracak şekilde o insanları bilgilendirmemiz gerekiyor. Kızamık da bir salgın, çok bulaşıcı ve Kovid’den çok daha bulaşıcı.
ÖLÇÜ ÜZERİNDE FİLASYON ÇALIŞMASI DA YAPILIYOR
İstanbul’daki birçok sağlık çalışanından kendilerine kızamık bulaştığına dair geri bildirim aldıklarını kaydeden Prof. Yani Kovid’de olduğu gibi filyasyon çalışmasıyla temas eden kişiler belirleniyor ve gerekirse izole edilerek hastalığın belirtilerine göre test ediliyor. Kızamıkta 9 günlük bir bulaşma süresi vardır, çok daha kolay ve hızlı bulaşır. Çevredeki (merkez çevresindeki alanlarda) arkadaşlarla yaptığımız toplantılardan çok önemli bir biçimde hadiselerin arttığını biliyorum. İstanbul’da da yoğun bir filyasyon çalışması yapılıyor. Tüm sürveyans (hastalık takibi) verilerinin şeffaf bir şekilde anlık olarak paylaşılması gerekiyor. Bu, enfeksiyonla mücadelede alacağınız önlemleri belirlemede oldukça etkilidir. Bu sayılar, bu kadar çok enfeksiyon olacaksa ne yapacağımıza karar vermemize yardımcı olmak için kullanılır. Şu anda, DSÖ’nün sitesine inen yalnızca Şubat ayı sonuçları var. Mesela Mart ve Nisan aylarını bilmiyoruz” dedi. Yavuz, beyin sarsıntısının kızamık vakalarındaki artışta etkisinin beklendiğini belirterek, şunları söyledi: Beyin sarsıntısının kızamık açısından da etkisi bekleniyordu. Çünkü yaşam koşulları kızamığın yayılması için daha elverişli hale geldi. Zelzele bölgesinde sıkıntı bekliyoruz ve orada da kızamık vakalarının olduğunu meslektaşlarımızdan duyuyoruz. Ancak İstanbul’un birçok yerinde de salgın hastalık olduğunu biliyoruz. Özellikle kızarıklıkla birlikte kızarıklık varsa ve ateşle birlikte vücutta kırmızı noktalar belirirse doktora başvurulmalıdır.
ESAS ÖLÜMCÜL ETKİ 7-10 YIL SONRA OLUŞABİLİR
Küçük çocukların kızamığa yakalanmasının çok tehlikeli olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Yavuz, sözlerini şu uyarılarda bulunarak tamamladı. 500’de 1 ölüm riski olan bir hastalıktan bahsediyoruz. 12 aylıktan küçük çocuklarda kızamık olunca virüs beyne yerleşebiliyor. 500 ila 1000 çocuktan biri bu açıdan risk altındadır. 7-10 yıl sonra çok ağır ölümcül tablolara neden olabilir. Yani kızamık sadece bugünü değil gelecekte de yıkıcı etkilere sahip olabilir. Bu nedenle çocukları aşılamak çok önemlidir. Kızamık aşısının tüm dünyada kullanılmaya başlanmasıyla birlikte 100 milyon hayat kurtarıldı. Oradan geri dönmek gerçekten üzücü. Çok etkili bir aşısı var, iki doz aşı yüzde 90’ın üzerinde uzun ömürlü bağışıklık sağlıyor. Kızamık sadece insan kaynaklı bir patojendir ve aşı ile eradikasyonu (toplumdan uzaklaştırılması) kolaydır. En kritik şey aşı. Maalesef elimizde kızamık için doğru ve doğru bir ilaç yok. Bağışıklığı baskılanmış hamile kadınlar kızamıktan çok etkilenir. Onlarda bile kullanabileceğiniz doğru bir ilacımız yok. Hamile kalmayı planlayanlar hem kızamık hem de kızamıkçık aşısı yaptırmalıdır. Daha önce aşı olup olmadığınız veya hastalığınız olup olmadığı kan testi ile kontrol edilebilir. Kızamık serum testi, kanda kızamık antikorlarını (Igm) aramak için kullanılır. Kovid’de olduğu gibi solunum yolu salgılarında virüsün RNA’sını göstererek tanıyı doğrulayabiliriz. Kanda G sınıfı antikorların (Igg) varlığını göstererek hastalığın daha önce geçirilip geçirilmediğini veya kişinin bağışık olup olmadığını anlayabiliriz. İnsanlar farkında olmadan sahip olabilirler. Varsa, olumlu olmalıdır. Negatif ise aşılamayı öneriyoruz. Özellikle riskli kümeler, sağlık çalışanları, öğretmenler ve kritik görevlerde çalışan diğerleri. Canlı aşı olduğu için bağışıklığı baskılanmış durumda ve hamilelerde yapamıyoruz.
